اغلب سازندگان خودرو توصیه می‌کنند در خودروهای بنزینی با تکنولوژی روز دنیا هر ۱۲۰۰۰ هزار کیلومتر (۷۵۰۰ مایل)، یا هر سال یک بار، باید تعویض روغن شوند. البته شرایط ذکر شده در مورد کارکرد خودرو در حالت معمولیه و در شرایط سخت کارکرد قضیه کاملا فرق می‌کنه.
توجه داشته باشید که برای تعویض روغن موتور و فیلتر روغن، زمان مناسب تعویض روغن خودرو به مسافت طی شده توسط خودرو و زمان ماندگی روغن در داخل کار‌تر موتور بستگی داره؛ چون تغییرات خواص روغن موتور، به مقدار کارکرد موتور و به مدت زمانی که روغن در موتور بوده، بستگی زیادی داره. البته موارد خاص مثل استارت زدن زیاد در هوای سرد یا حرکت زیاد در مسیرهای پر ترافیک، مدت زمان تعویض روغن موتور و فیلتر روغن رو جلوتر می‌اندازه.
مراحل تعویض روغن موتور
موتور خودرو رو خاموش کنید: روی یک سطح صاف و بدون شیب پارک کنید و مطمئن شید که موتور برای حداقل 5دقیقه خاموش بوده باشه.
میله تراز رو برداشته و تمیز کنید: کاپوت رو باز کنید و میله تراز روغن رو برداشته و توسط یک پارچه تمیز روغن اون رو پاک کنید.
سطح روغن رو چک کنید: به آرومی میله تراز رو تا انتها در مخزن فرو کنید و اون رو دوباره بیرون بیارید. سطح روغن باید بین خطوط مشخص‌شده‌ی میله تراز باشه. اگر سطح روغن به علامت پایین میله نزدیکه، نیازه که روغن خودرو رو بیشتر کنید.
روغن رو اضافه کنید: برای این کار، سرپوش فیلتر رو بردارید. مقداری روغن در اون بریزید و منتظر بمونید تا به انتهای موتور برسه. بعد دوباره سطح روغن رو بسنجید؛ دقت کنید که بیش از حد روغن درون اون نریزید.
چرا باید سطح روغن را ارزیابی کنیم؟!
روغن برای موتور، مثل خون برای بدن انسانه؛ موتور بدون وجود اون نمی تونه فعالیت کنه. روغن موتور مثل بالشیه که بین اجزای متحرک موتور قرار می‌گیره؛ چون از برخورد اون‌ها با هم جلوگیری می‌کنه و از فرسودگی یا پارگی اون‌ها جلوگیری می‌کنه.
موتورهای امروزی حدود 1لیتر روغن به ازای هر 5000کیلومتر مسافت مصرف می‌کنند؛ بنابراین لازمه که سطح روغن رو در مواقع لازم بسنجید و در صورت نیاز اون رو بیشتر کنید. بهترین زمان برای این کار هر ماه و قبل از رفتن به مسافرت‌های طولانیه.
وظیفه روغن موتور خودرو
روغن موتور وظیفه روان‌سازی، محافظت، تمیز نگه‌داشتن و خنک کردن موتور رو به عده داره. به علاوه روغن موتور، اصطکاک قطعات رو کم می‌کنه و مانع فرسودگی و پارگی اون‌ها می‌شه. روغن موتور، هر گونه ته‌نشینی رو از موتور خارج می‌کنه و ذراتی که از فیلتر گذشتند رو جدا و تصفیه می‌کنه. روغن موتور همین‌طور به انتقال حرارت از درون موتور به بیرون کمک می‌کنه تا دمای فعالیت موتور، ایده آل بمونه. در این‌جا بهتره چند مورد از وظایف روغن موتور رو بررسی کنیم:
کاهش دادن سایش قطعات موتور
کاهش دادن اصطکاک قطعات متحرک موتور خودرو
خنک کردن قطعات داخلی موتور
تمیز نگه‌داشتن قطعات داخل موتور از دوده و ترکیبات حاصل از تجزیه روغن و رسوبات بین قطعات
آب‌بندی کامل بین سیلندر و پیستون
محافظت قطعات موتور در مقابل خوردگی
کارکرد بهینه موتور در دماهای مختلف
نکات لازم قبل از تعویض روغن خودرو
لزومی نداره که حتما از برند خاصی برای روغن موتور استفاده کنید؛ درصورتی‌که روغن موتور خواص مورد نیاز موتور شما رو برطرف کنه و با اون همخوانی داشته باشه، برند و شرکت سازنده روغن موتور مهم نیست.
اگر دو نوع روغن موتور رو با هم ترکیب کردید، دقت کنید که هر دو روغن موتور از لحاظ خواص کاملا با هم مشابه باشند؛ در غیر این صورت به شدت از این کار پرهیز کنید؛ چون ممکنه خسارت جدی به موتور وارد بشه.
سیاه شدن روغن موتور، دلیل از بین رفتن خواص اون نیست و نیاز به تعویض نیست. این اتفاق معمولا به دلیل وجود دوده و آلودگی از اجزای موتور خودروست.
شفاف موندن روغن موتور بعد از استفاده زیاد می‌تونه شک برانگیز باشه. اگر این اتفاق افتاد، حتما روغن موتور رو عوض کنید.
به هیچ عنوان بیش از حد استاندارد، روغن داخل موتور نریزید؛ چون این کار ممکنه باعث نشت کردن روغن و ورود اون به بخش‌های دیگه‌ی خودرو بشه که سلامت خودروی شما رو به خطر می‌اندازه.
بهتره هر وقت که روغن موتور رو عوض می‌کنید، فیلتر روغن رو هم تعویض کنید.
روغن موتور نباید از علامت‌های روی گیج (گژ) بالا‌تر و یا پایین‌تر باشه. زیادی روغن موتور باعث افزایش مصرف بنزین شده و علاوه بر تشکیل لایه رسوب کربنی به شمع‌های موتور هم آسیب می‌زنه.
در شرایط کارکرد سخت مثل طی مسافت‌های کوتاه، در جا کار کردن زیاد، ترافیک و یا حرکت در محیط‌های با گرد و غبار زیاد و شرایط آب و هوایی نامناسب (مناطق سرد سیر یا گرم سیر)، روغن موتور رو هر 5000کیلومتر تعویض کنید.
نوع روغن رو نمی‌تونید با اندازه‌ی موتور تعیین کنید؛ برای انتخاب روغن مناسب برای موتور خودرو، باید به شرایط آب و هوایی، دمای محیط، تجهیزات اضافی و وزن خودرو توجه کنید.
اگر قصد رفتن به سفر طولانی رو دارید، حتما روغن موتور رو بررسی کنید و اطمینان حاصل کنید که برای کل سفر مشکلی پیش نمیاد؛ اما اگه نیازی به تعویض روغن نباشه، تعویض اون قبل از مسافرت، اجباری نیست.
روغن سوخته، روغن ترمز، ضد یخ، و باتری خراب برای محیط زیست زیان آوره؛ بنابراین از دور ریختن اون‌ها در محیط زیست خودداری کنید و یا اون‌ها رو به عنوان زباله‌های زیان‌آور تحویل مامورین بازیافت بدید.
امیدواریم با این نکات بتونید عملکرد موتور خودروتون رو بهبود ببخشید. یادتون باشه که این مطالب، برای کمک‌رسانی و آگاهی بخشیدن به شما در مورد اصول کار با روغن موتوره. در صورتی که تردیدی دارید، حتما با مکانیک مشورت کنید و به هیچ عنوان اگر اطلاعات فنی کافی درباره خودرو ندارید، تعویض روغن موتور رو به یک مکانیک متخصص بسپارید.
