پمپ آب یا همان واترپمپ چقدر برای سیستم خنک کننده اهمیت دارد؟ برای فهم راحت تر این موضوع می توان واترپمپ را با قلب انسان مقایسه کرد که اگر از کار تلمبه زدن بیفتد، جریان خون وجود نخواهد داشت و فرد خواهد مرد. به همین صورت اگر چرخه پمپ آب خودرو یا کامیون نیز خراب شود، خودرو بیش از حد گرم شده و از کار خواهد افتاد.
از فرایند احتراق بنزین در موتور، حرارتی در حدود دو هزار تا 2500 درجه سانتی گراد تولید می شود و فقط با چند لیتر سیال مثل آب و یا ترکیبی از آب و ضد یخ و ضد جوش باید موتور را به دمایی بین 90 تا 95 درجه سانتی گراد رساند و آن را خنک کرد. پمپ آب،گرمای تولیدشده توسط موتورهای درون سوز را پخش می کند تا حرارت موتور در حد مناسب حفظ شود.
این وسیله شکلی مدور دارد و از اتاقک هایی تشکیل شده که محوری در مرکز دارد. آب داخل موتور برای گردش درون مجاری آن نیاز به نیرو یا در واقع پمپی دارد که آب را با فشار به داخل موتور براند. این وظیفه به عهده واترپمپ است که نیروی خود را به وسیله تسمه از موتور می گیرد و با گردش آن ، آب از رادیاتور به داخل موتور و از آن جا برای خنک شدن، دوباره وارد رادیاتور می شود.
واترپمپ ابزاری است که با انتقال مایع خنک کننده از رادیاتور به موتور نقش مهمی در خنک کردن آن ایفا می کند. به باور کارشناسان، این وسیله از مهم ترین اجزای سیستم خنک کننده خودرو محسوب می شود که مانع گرم شدن بیش از حد موتور می شود و در صورت بررسی نکردن دوره ای آن منجر به تعمیرات پرهزینه و گزاف خواهد شد.
اگر پمپ آب با فشار کم کار کند، باز خسارت قابل توجهی را به رادیاتور، شیلنگ ها، ترموستات و غیره وارد می کند. بهتر است در این مواقع خودرو را به کنار جاده کشانده و دیگر به رانندگی ادامه ندهید چون در غیر این صورت دمای موتور بالا رفته و باعث از بین رفتن واشر سرسیلندر و صدمات بعدی به موتور خواهد شد. اگر صدای زوزه مانندی از موتور شنیدید، نشان می دهد که رابط پمپ آب خوب کار نمی کند. در چنین شرایطی پمپ شروع به چکه کردن می کند، بنابراین مراقب قطرات آب زیر خودرو باشید و سطح مایع خنک کننده را بررسی کنید و طی یک برنامه منظم به تعویض آن بپردازید تا مطمئن شوید که دیگر نشتی وجود ندارد.
اجزای سیستم خنک کننده شامل موارد زیر است: واترپمپ که مایع خنک کننده را داخل مجاری درون سرسیلندر و بدنه موتور به حرکت در می آورد. رادیاتور محفظه ای مشبک مانند است که تبادل حرارتی بسیار زیادی با هوا دارد و برای انتقال گرمای مایع خنک کننده به هوا طراحی شده است. آب پس ازخنک شدن در رادیاتور، آماده انتقال مجدد به موتور می شود.
ترموستات وسیله ای است که با کنترل ورود و خروج مایع خنک کننده، دمای موتور را در حد ثابتی نگه می دارد. درپوش رادیاتور فشار سیستم مایع خنک کننده را کنترل می کند، باعث افزایش دمای نقطه جوش مایع خنک کننده شده و مانع خروج آب از رادیاتور می شود. شیلنگ یا رابط های گوناگون که مایع خنک کننده را از موتور به سمت رادیاتور و بالعکس منتقل می کنند. زمان دقیق تعویض پمپ آب مشخص نیست اما بسته به ساخت و مدل آن، معمولا طول عمری بین 100هزار تا 150 هزار کیلومتر دارد. بدون شک با به کار گرفتن اقدامات ایمنی، عمر سیستم خنک کننده موتور طولانی تر شده و جلوی هزینه های گزاف را خواهد گرفت.