ایمنی خودروها در طول تاریخ به عنوان یکی از اصلی ترین مباحث در طراحی و مهندسی اتومبیل در نظر گرفته شده است و یکی از مهمترین فاکتورها برای خرید خودرو به حساب می آید. شرکت های بزرگ خودرویی همواره به فکر بهبود این مسئله بوده اند و سیستم ها و تکنولوژی های مختلفی را برای افزایش ایمنی محصولاتشان طراحی و تولید کره اند.
یکی از کارامد ترین سیستم ها در این موضوع (Electronic Stability Program) ESP یا همان سیستم کنترل الکترونیکی پایداری یا مفهوم دیگری با نامESC (Electronic Stability control) که به معنی سیستم کنترل پایداری است می باشدکه با توجه به آمار ثبت شده تا 30 درصد تصادفات و حوادث رانندگی را کاهش می دهد و با یک چراغ زرد رنگ در پشت آمپر با شکل یک خودرو از پشت که در عقب آن دو خط ترمز کشیده شده است نشان داده می شود و در هنگاه فعال شدن ESP این نشان چشمک می زند.
اما برخی از کمپانی های بزرگ از نام های مختلفی برای معرفی ESP استفاده می کنند؛ مثلا ولوو از اصطلاح DTSC با مفهوم پایداری دینامیک و کنترل اصطکاک استفاده می کند و پورشه از PSM به معنی مدیریت پایداری پورشه. در ادامه بیان می کنیم که این سیستم از چه اجزایی تشکیل شده است و چگونه کار می کند.
با نگاهی به تاریخچه ی تولد سیستم ESP می توان اجزای این سامانه را نیز شناخت. در سال 1989 یکی از مهندسان بنز در حال تست خودروی کلاس E (W124) بوده است که ناگهان از مسیر خارج می شود و به این فکر می افتد که می توان با استفاده از سنسور های موجود در چرخ ها برای ترمز ضد قفل، پایداری خودرو را نیز کنترل کرد و در اصل می توان گفت ESP از نوادگان ترمز ضد قفل به حساب می آید. سرانجام در سال 1992 این سیستم با همکاری بوش به طور کامل طراحی می شود و جالب است بدانید این خودروساز بزرگ آلمانی برای مانیتور کردن عملکرد این سیستم با یک هلیکوپتر از بالا خودرو را فیلم برداری کرده است.
ESP چیست و دقیقا چه وظیفه ای بر عهده دارد؟
همانطور که از نام آن بر می آید وظیفه ی اصلی سیستم کنترل پایداری جلوگیری از منحرف شدن خودرو از مسیر خود است و سعی می کند در جهتی که راننده قصد دارد در آن حرکت نماید را حفظ کند. این مسئله باعث می شود که در پیچ های تند کم فرمانی، بیش فرمانی و حرکات عرضی که باعث خروج از مسیر حرکتی و جاده می شوند اتفاق نیفتد و در مسیر های لغزنده که هدایت خودرو مشکل است و پایداری با چالش روبه رو می شود اتومبیل را کنترل نماید.
ESP چگونه کار می‌کند؟
حال به این موضوع بپردازیم که این سامانه چگونه کار می کند. اصلی ترین جزء در سیستم ESP یا همان کنترل پایداری سنسورهای موجود در چرخ ها هستند که رفتار هر چرخ را به طور جداگانه بررسی می کنند و به کامپیوتر اصلی می فرستند. کامپیوتر خودرو با اطلاعات به دست آمده از این سنسورها پایداری خودرو را می سنجد و با ارسال دستور به هر چرخ سعی می کند مشکل بوجود آمده را برطرف کند و مهمترین ابزار عکس العمل این سامانه ترمزهای خودرو است. ESP با ترمزگیری هر چرخ به صورت جداگانه تلاش می کند تا خودرو از مسیر خود خارج نشود و در صورت لزوم با کم کردن میزان قدرت ارسالی سعی می کند از درجا چرخیدن لاستیک ها جلوگیری کند و اصطکاک را افزایش دهد.
در برخی از خودروها قابلیت خاموش کردن سامانه ی کنترل پایداری تعبیه شده است. اما دلیل خاصی برای انجام این کار وجود ندارد و فقط زمانی که مقصود رانندگی خارج از قاعده و مسابقه ای یا حرکات نمایشی باشد این سیستم مشکل ایجاد خواهد کرد زیرا هدف این سامانه معقول کردن قدرت و سرعت و حداکثر کردن پایداری است که لذت برخی خودروهای اسپرت تلاش برای کنترل کردن آن ها توسط راننده می باشد.
