خودروهای بدون فرمان
در سال های اخیر، بسیاری از شرکت های خودروسازی، نوآوری هایی را در برخی مدل های تولیدی خود به کار بسته اند که چشم اندازی از شکل و شمایل و توانمندی های خودروها در سال ۱۴۰۰ خورشیدی را به نمایش می گذارد.
برای نمونه بدون راننده یا برقی بودن را شاید بتوان ویژگی برجسته بسیاری از خودروها در سال ۲۰۲۰ نامید. با این حال ممکن است آینده چندان هم براساس انتظاری که امروز داریم، پیش نرود. فراموش نکنیم طراحی خودروها هر پنج تا هفت سال به کلی دگرگون می شود. به همین دلیل است که پیش بینی وضع خودروها در ۴۰ سال آینده به مراتب دشوارتر خواهد بود.
ولی اول از همه شاید بهتر باشد این پرسش را مطرح کنیم که آیا اصلا تا ۴۰ سال دیگر انسان همچنان از خودرو استفاده خواهد کرد؟ آیا ممکن است این فناوری به کناری نهاده و وسیله دیگری جایگزین آن شود؟ آیا نگرانی های زیست محیطی سبب حذف این وسیله از زندگی بشر نخواهد شد؟ با این که هر یک از گزینه های بالا محتمل است، اما نباید فراموش کرد خودرو، وسیله ای بسیار انعطاف پذیر است که بسته به نیاز می توان تغییرات ساختاری زیادی در آن ایجاد کرد. خودرو تمایل حیاتی انسان ها برای حرکت آزادانه را تامین می کند و در عین حال وسیله ای ایمن برای حمل و نقل محسوب می شود. البته این وسیله نقلیه معایبی هم دارد که آلودگی شدید شهرهای بزرگ و کشته شدن حدود ۱.۲ میلیون نفر در تصادفات خودرویی در جهان از مهم ترین هاست.
اما براستی برای افزایش ایمنی و کاهش آلودگی ناشی از خودرو در سال ۲۰۵۰ چه باید کرد؟ پاسخ دادن به این پرسش از این رو ضروری است که روند کنونی تولید و استفاده از خودرو سبب می شود تعداد وسایط نقلیه از یک میلیارد دستگاه کنونی به سه میلیارد دستگاه افزایش یابد.
تحول در کنترل خودرو
خودروهای آینده به احتمال زیاد به راننده نیاز نخواهند داشت. اکنون برخی شرکت های معروف خودروسازی جهان در حال طراحی فناوری هایی برای بی نیازی خودرو از دخالت راننده هستند و شاید لازم نباشد تا سال ۲۰۵۰ منتظر این فناوری ها باشیم.
برای نمونه شرکت جنرال موتورز از سیستم هدایت موسوم به Super Cruise خبر داده که می تواند خودرو را در بزرگراه های بدون ترافیک بدون راننده پیش براند.
همچنین شرکت بی.ام.دابلیو فناوری ویژه ای با نام Traffic Jam Assistantطراحی کرده که می تواند خودرو را در مسیرهای پرترافیک بخوبی پیش ببرد. همچنین پروژه دیگری در اروپا توسط چند شرکت خودروسازی از جمله ولوو در حال انجام است که Road Train نام دارد. خودروهای مجهز به این فناوری می توانند به شکلی منظم و با فاصله ای مشخص از یکدیگر حرکت کنند. در واقع یک خودرو در جلوی تعدادی دیگر از خودروهای مجهز به این فناوری حرکت نموده و سایر خودروها سرعت و مسیر حرکت خود را با آن هماهنگ می کنند و درست همانند یک رشته مروارید یکی پس از دیگری با نظم به حرکت درمی آیند. به این ترتیب رانندگان، این خودروها می توانند بهره بیشتری از زمان خود در مسیرهای پرترافیک ببرند. افزون بر این، برخی شرکت های خودروسازی نظیر آئودی نیز خودروهایی با قابلیت پارک خودکار را طراحی کرده اند.
اما آیا این فناوری ها در آینده به حذف قطعی راننده از خودرو می انجامد؟ آیا باز هم فرمان، بخشی از خودروها خواهد بود؟ به نظر می رسد خودروها در آینده به سیستم دو حالتی بدون راننده ـ با راننده مجهز باشند تا در صورت لزوم و تغییر حالت، یک انسان هدایت خودرو را در دست گیرد. ممکن است باز هم فرمان در خودروها موجود باشد، اما به احتمال زیاد این فرمان بیشتر شبیه یک دسته بازی رایانه ای خواهد بود.
همچنین ایمنی رانندگی به مراتب بیشتر خواهد شد. فراموش نکنیم هنوز هم بیشتر تصادفات به سبب اشتباه انسانی روی می دهد و به همین دلیل سیستم های موثرتر کنترل ترافیک می تواند به ترافیک روان تر و کاهش چشمگیر راه بندان ها منجر شود.
کوچک، اما چابک
البته نمی توان دامنه تغییرات را در خودروها به همین چند موضوع محدود کرد. یکی از مواردی که به احتمال زیاد در آینده شاهد آن خواهیم بود، خودروهای کوچک و چابکی است که در عین قابلیت حمل تعداد سرنشین کمتر، از توانایی های بالایی برخوردار است. در حال حاضر خودروی مفهومی EN V از سوی شرکت جنرال موتورز را می توان نمونه ای از این خودروها دانست. همچنین خودروی Induct Navia نمونه دیگری از چنین خودروهای جمع و جور و در عین حال بسیار کاربردی است. این خودروها می توانند در مسیرهای درون شهری بسیار موثر واقع شده و براحتی
سرنشینان را به مقصد برسانند.
حوزه دیگری که شاهد تحول خواهد بود، حمل و نقل عمومی است. با این که خدمات حمل و نقل عمومی درونشهری را می توان موثرترین شیوه برای جابه جایی مسافر دانست، اما بسیاری از افراد هنوز هم تمایل چندانی برای بهره گیری از این وسایل ندارند. شاید راه حل این مساله را بتوان در سیستم حمل و نقل عمومی مبتنی بر تقاضای مسافر دانست. در این سیستم، وسایل نقلیه کوچک می توانند تا شش سرنشین را در خود جای دهند و مسافران را به مقصد برساند. در واقع این سیستم را می توان نوعی سیستم تاکسیرانی هوشمند دانست.
دنیای دیجیتال و صنعت خودروسازی
صنعت خودروسازی آنقدرها جذاب است که حتی گوگل هم به طراحی و ساخت خودروهای خودکار روی آورده است. برخی دیگر از شرکت های خودروسازی نیز در حال بررسی شیوه های بهره گیری از سیستم سیری اپل در محصولات خود هستند تا به این ترتیب شیوه ای کارآمد برای کمک به راننده برای یافتن مسیرهای مختلف، دریافت اطلاعات ترافیکی و نیز برنامه ریزی روزانه فراهم شود. در هر صورت تا سال ۲۰۵۰ فناوری دیجیتال به بخشی جدایی ناپذیر از خودروهای روزمره تبدیل خواهد شد.
انرژی مورد نیاز خودروهای آینده
با این که امروزه انرژی هایی نظیر برق، هیدروژن و انرژی خورشیدی به عنوان جایگزین هایی برای بنزین و گازوئیل مطرح می شوند، اما شاید نتوان به همین زودی ها شاهد حذف کامل انرژی فسیلی از فهرست انرژی های مورد استفاده در حمل و نقل بود. البته به احتمال زیاد در رفت و آمدهای معمول درونشهری، خودروهای برقی حرف اول را بزنند، اما برای سفرهای طولانی مدت شاید همچنان نیازمند موتورهای احتراقی با سوخت فسیلی باشیم.
البته راه حل هایی نظیر طراحی و ساخت موتورهای احتراقی با بازدهی بیشتر و همچنین انتقال انرژی الکتریکی از طریق امواج می تواند تا حد زیادی به ما برای غلبه بر مشکل آلودگی ناشی از
خودروها کمک کند.
همچنین خودروهای مجهز به موتور با سوخت هیدروژنی نیز ممکن است گزینه ای احتمالی برای آینده باشد. در این خودروها به جای دود، شاهد خروج بخار آب از اگزوز خواهیم بود. البته تهیه هیدروژن معضل دیگری است که شاید تا آن موقع پاسخ مناسبی برای آن یافت شود.
بدنه
شاید تا سال ۲۰۵۰ شاهد جایگزینی فیبرهای کربنی یا سایر مواد سبک وزن به جای بدنه رایج فولادی فعلی باشیم. در واقع به این ترتیب خودروها ضمن داشتن ویژگی های آیرودینامیکی لازم، از زیبایی و جذابیت ظاهری نیز برخوردار خواهند بود.
آینده نزدیک
با این که شاید تلفن های همراه یا رایانه هایی که در سال ۲۰۵۰ وجود خواهد داشت به هیچ وجه از نظر ظاهر و کاربرد قابل مقایسه با این محصولات در زمان حال نباشد، اما شکی نیست خودروها بیشتر ویژگی های ظاهری و کارکردی خود را حفظ خواهند کرد. هر چه باشد اصلی ترین کارکرد یک خودرو، حمل و نقل سرنشینان است. با این حال خودروهای شخصی به ویژگی های افزون تری نظیر توانایی کنترل از راه دور، تجهیزات پیشرفته دیجیتال و نیز ایمنی بیشتر مجهز خواهند شد.
