امروز در رسانه ی اسپیدان به بررسی خرید خودروهای دست دوم میپردازیم .
در ابتدای امر و قبل از آنکه وارد هر گونه بحثی بشویم باید به نکات و تعاریفی اشاره داشته باشیم تا بتوانیم به خوبی یک خودروی دست دوم را بشناسیم و بدانیم اصلا خودروی کار کرده و یا دست دوم چیست ؟
اصولا در بازار خودرو و نمایشگاه داران خودرو ، به خودرویی که کارکرد 80 کیلومتر و یا کمتر را داشته باشد ، خودروی صفر می گویند ، حال اگر خودرویی بیش از این میزان کارکرد داشته از نظر ایشان خودروی دست دوم بوده و قیمت گذاری را بر روی این خودرو بر اساس اینکه خودروی کار کرده است ، انجام می دهند .
در خرید هر خودروی ، ملاک اول و دوم را باید میان سلیقه و هزینه ، بر اساس انتخاب افراد قرار داد و این مورد کاملا شخصی می باشد .
ملاک های بعدی برای خرید خودروی دست دوم می تواند شامل :
کارکرد خودرو ، کارایی و سالم بودن خودرو ، ظاهر خودرو ، قیمت قطعات دست دوم در بازار ، دسترسی به تعمیرکاران حرفه ای و مناسب ( خدمات پس از فروش شرکت تولید کننده ) ، میزان سال کارکرد خودرو ، تجهیزات و آپشن های خودرو ، قابلیت فروش مناسب خریداری شده و موارد دیگر که این موارد شاید در دسته مهم ترین ها قرار بگیرند اشاره داشت .
همیشه در خرید خودروی دست دوم باید دقت ، ریز بینی ، نکته سنجی و موارد دیگر را در معامله داشته باشیم ، زیرا این موارد هر کدام در کنار یکدیگر توانایی و قابلیت های بیشماری دارند .
در هنگام خرید خودروی دست دوم ، با صاحب خودرو صحبتی داشته ، بدانید که به چه دلیل خودروی خویش را می فروشد ، و بدانید فرد مذکور که از خودرو استفاده داشته است ، چگونه فردی می باشد ، زیرا اصولا هر فردی با خودروی خویش چنان رفتار می کند که با خویش رفتار دارد ( قبل از خرید صاحب خودرو را خوب بشناسید زیرا صاحب خودرو است که نشان دهنده سالم بودن و یا نا سالم بودن خودرو می باشد ) .
اصالت خودرو
در بررسی هر خودرویی اولین نکته ی را که مد نظر قرار می دهید ، اصالت خودرو است .
اصالت خودرو یعنی آنکه این خودرو از کجا و به نحوی خریداری گشته است ، در مورد خودروهای وارداتی به این مهم باید بیشتر توجه و دقت گردد اما در مورد خودروهای تولید داخل ، بیشتر به کامل بودن مدارک شناسایی و اعتبار مدارک شناسایی خودرو باید دقت گردد .
مدارکی که باید در هنگام خرید به آنها بیشتر از همه دقت گردد شامل :
داشتن برگ فنی معتبر ، سند و مشخصاتی که کارخانه می دهد ، داشتن معاینه فنی معتبر و مدت دار ، کارت خودروی مناسب و سالم و قانونی و معتبر ، برگه خرید خودرو از شرکت و یا قولنامه خرید خودرو ، برگ سبز خودرو ( همان سند سبز و یا راهنمایی خودرو همان شناسنامه مالکیت وسیله نقلیه بوده و این مهم را نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران – راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی صادر نموده و در اختیار مالک خودرو قرار می دهد ) ، سند قانونی و سند مالکیت قانونی خودرو که دارای اعتباری مناسب و قانونی بوده و بواسطه دفاتر اسناد رسمی معتبر و قانونی دارای اعتباری مناسب می باشد ، کارت گارانتی و یا گواهی که اثبات نماید این خودرو دارای گارانتی معتبری بوده ، کارت سوخت خودرو و پاکت کارت سوخت که باید حتما از اعتبار و صحت آن اطمینان لازم را به عمل آورید ، داشتن برگ خلافی خودرو به تاریخ معتبر و حتما بررسی نمایید که گواهی خلافی خودرو صفر باشد ، بیمه نامه معتبر شخص ثالث ( در نظر داشته باشید که مدتی از زمان بیمه نامه مانده باشد ) ، برگ مشخصات فنی خودرو که از طرف شرکت تولید کننده صادر گردیده است و در نهایت دفترچه کارخانه ( البته این مورد در صورت نبود زیاد دچار ابهام نخواهد شد ولی در صورت وجود ، اطمینان بیشتری از اصالت خودرو می توان داشت ) . تمام موارد فوق باید به نحوی قانونی و مناسب وجود داشته باشند که در این صورت می توان به اصالت خودرو فوق اطمینان پیدا نمود و در غیر این صورت باید کمی دچار تردید در اصالت خودرو گردید .
پس از صحت موارد فوق ، باید به بررسی شماره شاسی و شماره موتور فوق از روی برگه های اطلاعات خودرو نمایید که این مورد در دفترچه راهمنمایی هر خودرویی موجود می باشد .
راطمینان نمایید که تمام موارد و اطلاعاتی که در برگه های خودرو موجود می باشد ، همگی دارای یک اصالت بوده و هیچ ابهامی در اعداد و کدهای مربوط به هر برگه ای که دارای مشخصات فنی است ، وجود نداشته باشد که این مورد بسیار مهم بوده و در تعیین اصالت خودرو کمک شایانی می نماید
بدنه و ظاهر خودرو
شاید در ایران بدنه مهمترین بخش در تعیین قیمت یک خودرو باشد به نحوی که اگر خودرویی هیچ زدگی و یا رنگی در بدنه نداشته باشد ، قیمت آن به مراتب فزونی پیدا خواهد نمود نسبت به خودرویی که فنی سالم داشته باشد ولی دارای بدنه نامناسب باشد .
در بدنه خودرو باید به این نکات توجه داشت و از نظر مواردی همچون فرورفتگی ، پوسیدگی ، رنگ پریدگی ، ترک خوردگی ، آسیب دیدگی جدی را در جای جای خودرو باید مورد بررسی قرار داد .
البته تصادف را به انواع مختلف می توان تقسیم نمود که شامل موارد زیر است .
تصادف سنگین به نحوی که به شاسی ماشین ، ستون ها آسیب جدی رسیده باشد . تصادف به نحوی بوده باشد که به قطعات فنی خودرو آسیب جدی وارد گردیده مانند موتور و جعبه دنده خودرو و حتی چپ شدن خودرو را نیز در این مرحله می توان قرار داد که در صورت بروز چنین مواردی باید خرید چنین خودروی را با احتیاط بیشتر انجام داد .
تصادف سبک مانند تصادف بدنه و یا درب ها ، فرو رفتگی در بدنه ، گلگیرها ، فرو رفتگی در دربها ، و امثالهم که آسیب جدی به قطعات فنی و حتی بدنه خودرو وارد نگردیده باشد ، و شاسی این خودرو نیز سالم مانده باشد .
در مورد تصادف باید این را بدانید که اگر رنگ بدنه ای از حالت استاندارد و کارخانه خارج گردد ، آن بخش از خودرو که دارای رنگ دیگری نیز می باشد و حتی با بهترین حالت رنگ آمیزی بدنه باشد ، دیگر به کیفیت و حالت اول خود باز نمی گردد و این یعنی وجود نقص ، البته این سخن به معنی نخریدن خودروی دارای لک گیری یا رنگ شدگی نیست ، بلکه این گفته توجه شما را به این مهم داشته که خودرویی را انتخاب نمایید که دارای تصادفات سبک ، فروفتگی های کوچک و کلا کمترین حالت خسارت وارده به بدنه بوده ، زیرا تصادفات سنگین به معنی ایرادات فنی و همینطور معیوب بودن خودرو می باشد .
در رابطه با بررسی بدنه خودرو ، بهترین تست در بدنه ، در زیر نور مستقیم خودرشید قرار دادن خودرو بوده و از زوایای 30 الی 50 درجه باید بدنه را به دقت مشاهده نمود ، دقت در کنترل رنگ و بدنه خودرو باید از نزدیک و با فاصله با خودرو انجام گیرد ، دقت داشته باشید هرچه در زمان بررسی خودرو بیشتر وقت بگذارید ، خودرویی خریداری شده را بهتر خواهید شناخت البته از وسواس بیش از حد نیز پرهیز داشته باشید . در مورد تست رنگ بدنه خودرو ، از نور لامپ فلورسنت نیز میتوان کمک گرفت و همچنین قلم های مخصوص این مورد که به تست آهنربا نیز شهره می باشند .
در رابطه با قلم های مذکور ، بیشتر در مواردی کاربرد داشته و عمل می نمایند که رنگ بدنه خودرو از بین رفته باشد و بجای آن از زیر کاری ( همان استفاده از بتونه در زیر رنگ ) استفاده شده باشد ، می توان به نتیجه آزمایش با این قلم اطمینان پیدا نمود و در صورتی که صافکاری بدون رنگ باشد و یا مواردی که رنگ بدنه خودرو را مشابه رنگ کارخانه نماید و یا تعویض قطعات مخدوش ( مانند تعویض گلگیر ، درب ها ، کاپوت و موارد مشابه که نیاز به رنگ کوره ای داشته ) ، نمی توان به عملکرد این قلم اطمینان کامل داشت . طرز کار این قلم اینگونه است که هنگامی که آنرا به بدنه خودرو نزدیک می کنید ، اگر بدنه خودرو دارای رنگ با زیر سازی بتونه باشد و یا رنگ شدگی بیش از استاندارد کارخانه باشد ( البته مواردی که در قبل گفته شده است را حتما به خاطر داشته باشید ) به محض جدا سازی ، آهنربا فوق ( یا همان قلم و موارد مشابه ) به سرعت از بدنه خودرو جدا می شود ، اما اگر این جدا شدگی کمی با مقاوت قلم فوق همراه باشد ، می توان ( البته شاید ) به سالم بودن رنگ بدنه خودرو اطمینان پیدا نمود .
در بررسی بدنه خودرو ، یکی از مواردی که حتما باید به دقت و وسواس زیاد آنرا در نظر داشته باشید ، بررسی ستون ها و سقف خودرو می باشد ، زیرا چه تصادف سبک و چه تصادف سنگین باعث آسیب در این بخش ها گردد ، باید حتما در خرید خودرو تجدید نظر اساسی نمایید و با کارشناسان فن حتما مشاوره نمایید . اما در همین مورد ، وجود فرو رفتگی های جزئی که با ستون و یا سقف خودرو ( مانند ضربه سنگ های ریز که در مسیر حرکت خودرو در جاده این برخورد وجود دارد و یا از این دست موارد که خودرو در جایی نزدیک به کارگاه ساختمانی پارک شده باشد و چنین موارد مشابه ای اتفاق بیافتد ) ، وجود داشته باشد ، می توان به سلامت این خودرو کمی اطمینان پیدا نمود ، در هر صورت اگر بر روی سقف و یا ستون ها موردی غیر عادی مشاهده داشتید حتما از مالک خودرو در این مورد پرسش نمایید و با کارشناسان مورد اطمینان نیز مشاوره داشته باشید .
در بررسی بدنه حتما درب ها را نیز بررسی نمایید و اطمینان حاصل نمایید که رکاب های خودرو ، بدنه ، ستون ها ( چه از داخل و چه از خارج ) هیچ ایرادی نداشته باشند ، حتما بررسی نمایید که هیچ درز غیر اصولی میان بدنه و درب خودرو نباشد ، چند بار به آرامی و نرمی درب خودرو را ببندید تا از سالم بودن زبانه قفل درب اطمینان حاصل نمایید ، حتما واشر آب بدنی داخل درب ها را بررسی و از سالم بودن و نداشت ایراد اطمینان پیدا نمایید ، حتما باید دقت نمایید که صدای نرمی در هنگام بسته شدن درب بشنوید و هرگز نباید صدای تقه و یا برخورد نا مناسب دو فلز با یکدیگر را بشنوید ، مسیر حرکت باز و بسته شدن درب خودرو را بررسی نمایید تا از نداشتن تاب و سالم بودن لولاهای درب بدنه خودرو اطمینان پیدا نمایید . تمام موارد فوق را باید با دقت بررسی نمایید تا از سالم بودن این موارد نیز اطمینان حاصل نمایید و نیز تمام تست های مربوط به رنگ و بدنه خودرو را بر روی بدنه نیز به انجام رسانید .
کاپوت خودرو را نیز حتما باید بررسی نمود . ابتدای امر از صحت قفل آن اطمینان حاصل نمایید ، تست رنگ و فرو رفتکی را حتما بررسی نمایید ، داخل کاپوت نیز باید رنگ صاف و یکدستی داشته باشد ، نباید هیچگونه جای ضرب دیدگی و سوختگی داخل کاپوت مشاهده گردد زیرا این مورد نشان از ایراد داشتن موتور خودرو دارد و در نهایت هنگام بسته بودن درزها چک گردد که نشان از هیچگونه تاب برداشتن و ایراد داشتن در این مورد دیده نشود .
همین تست ها را برای درب صندق عقب و گلگیرها نیز به انجام برسانید تا از صحت و سلامت آن نیز اطمینان حاص نمایید ، البته در برخی موارد این قطعات تعویض می شوند و تنها را حل فهمیدن آن از درجه و کیفیت رنگ بوده زیرا در برخی موارد ، قطعاتی که رنگ شده و یا تعویض می شوند دارای رنگ متفاوتی با دیگر قطعات استاندارد بدنه دارد ، این مطلب در رابطه با قطعات پلاستیکی رنگی بدنه به وضوح دیده می شود .
بررسی نمودن سپرها ، در برخی از خودروها سپرها جزئی از طراحی بدنه نیز محسوب می شوند و آسیب دیدن آنها در برخی موارد یعنی آسیب دیدگی شدید در بدنه و شاسی خودرو که این مهم در خرید خودرو حتما باید مورد نظر قرار گرفته بشود ، البته بیشتر موارد سپر خودروها از مواد پلاستیکی و یا فایبر گلاس و مواد مشابه که هم سبک و هم ارزان باشند تهیه می شود ، و برای همین به کنتراست رنگ در سپرها ، نداشتن ایراد در سپرها به نحوی که جای جوش پلاستیک در آن دیده نشود ( البته باز هم باید دید چگونه و در کجای سپر جوش داده شده است تا به میزان خسارت احتمالی وارد شده بتوان نظر قطعی داد ) کنترل کامل گردد و در برخی موارد باید سپر را از داخل بررسی نمود و دید آیا این موارد مشاهده می شود یا خیر ( منظور از داخل بررسی نمودن و دیدن سپر خودرو از زیر خودرو و داخل سپر مربوطه می باشد ) . در نهایت نیز باید ریخته شدن رنگ بدنه سپرها ، دو رنگ بودن رنگ سپر ، ترک داشتن در رنگ سپرها و همه مواردی که در مورد رنگ و بدنه خودرو گفته شده ، کنترل گردد تا از سلامت این قطعات نیز اطمینان حاصل گردد .
در این قسمت می پردازیم به راه هایی که از طریق توجه به آن ها درکابین خودرو می توان به کارکرده درست یک خودرو پی برد . از این رو ابتدا قسمت هایی تفکیک شده را در اتاق خودرو نام برده و در مورد هر کدام به صورت جداگانه توضیحاتی ارائه خواهیم داد . لازم به ذکر است تمام موارد زیر در صورت وجود مشکل در قسمت راننده به دلیل استفاده بیشتر واضح تر می باشند و احتمال دارد این موارد در قسمت سرنشینان خودرو وجود نداشته باشد در حالی که در قسمت راننده وجود دارد .
درب خودرو از نظر تزئینات داخلی و وجود شیشه ها باید به درستی کنترل گردد . اگر خودرو مجهز به شیشه بالابر برقی بود چند بار شیشه را باز و بسته نمایید و از سرعت و کیفیت این قطعه اطمینان پیدا نمایید ، حتما شیشه را در میانه را نگاه داشته و به بررسی لقی شیشه اقدام نمایید به نحوی که شیشه را از طرفین با هر دو دست گرفته و آنرا کمی جابجا نمایید که در این مورد نباید شیشه بیش از حد لقی داشته باشد . باید نوار آب بندی درب و شیشه ها حتما بررسی گردد ، در نهایت نیز هیچ جای فرو رفتگی و خرابی و یا پوسیدگی ، چند تکه شدگی و ساییدگی در تزئینات داخلی دیده نشود .
برای بررسی فرمان خودرو باید دقت داشت که در صورت وجود دکمه های کنترل سیستم صوتی ، باید توجه داشته باشیم که دکمه ها در سر جای خود محکم باشند و از عملکرد درست آن ها مطمئن شویم . در صورت مجهز بودن خودرو به کیسه ی هوای راننده ، باید از وجود ایربگ اطمینان حاصل نماییم و از کیفیت روکش ایربگ در صورت تعویض نیز اطمینان کافی به عمل آورید . درز ها باید به خوبی روی هم چفت شده باشند و هیچ گونه برآمدگی غیر عادی روی سطح فرمان وجود نداشته باشد . در صورت برقی بودن فرمان از عملکرد درست آن مطمئن شویم و در صورتی که خودرو مجهز به مموری فرمان یا گرمکن بود ، باید از صحت عملکرد آن اطمینان کافی را پیدا نمایید .
وقتی بر روی صندلی راننده ی خودرو نشسته ایم ، نباید نقطه یا نقاط نا متعارفی را احساس نمود و سختی را پشت خود احساس نمایید ، صندلی خودرو باید کاملا روی فرم باشد ( در اصطلاح قری نداشته باشد و اسکلت آن سالم باشد ) ، در صورت چرم بودن روکش صندلی باید توجه داشته باشیم که صندلی خالی از هرگونه پارگی , پوسیدگی , ساییدگی و یا چروک خوردگی و سوراخ شدگی باشد ، همچنین دقت کنیم که کناره های صندلی چروک نباشد و تا خوردگی نداشته باشد ، صندلی به هیچ عنوان نباید لقی داشته باشد و در صورت برقی بودن صندلی ، در هنگام تنظیم ، تغییر حالت آن باید یکنواخت باشد و سرعت آن کم و زیاد نشود ، در صورتی که خودرو مجهز به مموری صندلی , گرمکن و سرد کن بود باید این قابلیت را در حالات مختلف تست کنیم و همچنین در صورت وجود مانیتور های سرنشینان عقب از سلامت آنها مطمئن شویم
داشبورد نباید هیچ گونی صدایی از قبیل صدای جیر جیر یا حالت تقه خوردن داشته باشد ، اصولا این موارد در هنگام رانندگی مشخص می شود . اگر خودرو مجهز به کیسه ی هوای سرنشین بود ، محل آن را چک نمایید تا برآمدگی یا فرو رفتگی در آن قسمت وجود نداشته باشد ، درز های داشبورد باید به درستی روی هم قرار گرفته باشند و درب محفظه درون داشبورد باید به خوبی باز و بسته شود و لقی نداشته باشد . همچنین دقت داشته باشید که آثار خط و خش ، فرورفتگی ، شکستگی و یا رنگ پریدگی روی داشبورد وجود نداشته باشد .
هرگونه آثار روی سقف از قبیل سوختگی ، تغییر رنگ غیر عادی ، چروک شدگی روکش سقف و یا سوراخ و پاره شدن آن جای تامل دارد . سقف خودرو باید کاملا صاف و یک دست باشد و روکش آن به خوبی روی آن قرار گرفته باشد . در صورتی که خودرو مجهز به سانروف یا سقف پاناروما ( سقف شیشه ای ) بود ، هیچ گونه ترک و شکستگی نباید روی آن وجو داشته باشد ، از درست باز و بسته شدن سانروف و یا پوشش سقف پانوراما مطمئن شوید .
کنسول در بعضی از خودروها محلی برای قرار دادن دست بوده که در رانندگی طولانی باعث آسیب رساندن به دست نشده و مانع از خستگی بیش از حد دست گردد . در صورتی که این جای دست روکش چرم نیز به همراه داشت دقت کنید که ساییدگی نداشته باشد .
سیستم تهویه خودرو حتما باید مورد بررسی قرار گیرد ، تمام دکمه ها باید دارای عملکرد مناسبی باشند و هیچ کدام نباید شکسته و یا خراب باشند ، در زمانی که موتور خودرو روشن است در صورتی که مجهز به سیستم تهویه مطبوع 2 یا 4 گانه بوده ، دمای سیستم تهویه مطبوع را روی 2 یا 4 دمای مختلف با اختلاف بالا ( بسته به 2 گانه یا 4 گانه بودن سیستم ) قرار دهید ، بعد از چند ثانیه تفاوت دما بین دریچه ها باید کاملا مشهود باشد . در سیستم های عادی کافی است فن را روی درجات مختلف بگذارید و از سالم بودن آن مطمئن شوید .
سیستم نور و چراغ های هر خودرویی یکی از موارد مهم می باشد ، در صورت امکان تمام چراغهای پشت آمپر را بررسی نموده ، چراغهای خارجی خوردرو را حتی المقدور در محیطی تاریک مورد بررسی قرار دهید تا از طیف نور و سالم بودن کارکرد آن ها اطمینان کافی را به عمل آورید . همچنینی این عمل را برای چراغهای عقب نیز به انجام برسانید و از سالم بودن تمام چراغ ها ( چراغ سوم ترمز و همچنین چراغ مه شکن ) اطمینان حاصل نمایید . در کاملا ترین خودرو ها , نورپردازی داخل اتاق معمولا به نور پردازی پشت آمپر , دکمه های فرمان , سیستم صوتی , جای پا , کنسول میانی و اهرم باز و بسته کردن شیشه ها و روکش درب های جلو و عقب ختم می شود ، لذا در صورت سالم بودن چراغ این قسمت ها جای نگرانی نیست . حتما دسته راهنمای خودرو و تمام چراغهای چشمک زن را امتحان نموده و فلاشر خودرو را نیز بررسی نمایید تا هم از سرعت فلاشر ها اطمینان حاصل نمایید و هم از سالم بودن عملکرد آن ها .
دسته کنترل کننده برف پاک کن و شیشه شورها را حتما بررسی نموده و در تمام سرعت ها و در همه جهات آنرا چک نمایید تا هیچ مشکل و ایرادی از چشمان شما دور نماند .
داخل بدنه خودرو را حتما بررسی نمایید تا هیچ ایرادی نداشته باشد و مواردی که باید به دقت بررسی بشوند ، پوسیدگی کف خودرو ، زنگ زدگی کف خودرو ، محل جوش و یا تمیز ( در اصطلاح تریم گویند ) کاری جوش ، برش ، خم و یا علائمی از صاف کاری و رنگ شدگی و مواردی که کاملا غیر عادی به نظر بیاید در خودرو ، زیرا هر کدام از موارد خودرو در بدنه منجر به مخدوش شدن و آسیب به شاسی گردیده و مشکلات فراوانی به همراه خواهد داشت .
موارد فوق را در صندوق عقب نیز بررسی نمایید و هر نکته غیر عادی را تا پیدا نمودن علت آن پیگیری نمایید ، از وجود زاپاس با کیفیت مناسب در صندق بار اطمینان حاصل نمایید ، وجود جعبه ابزار و آچارهایی که شرکت برای هر خودرو در نظر گرفته است را بررسی نمایید ، از وجود کفی های فابریک کارخانه و کیفیت و سالم بودن آن ها اطمینان حاصل نمایید تا بعدا از خرید خودروی فوق دارای آرامش خاطر باشید .
از عملکرد ترمز دستی کاملا اطمینان حاصل نمایید به نحوی که در یک مسیری که دارای شیب می باشد ، آنرا بررسی نمایید تا هیچ مشکلی مشاهده نگردد و از سلامت عملکرد ترمز دستی نیز اطمینان لازم را به عمل آورید .
بخش فنی خودرو بسیار بخش مهم و قابل توجه ای است ، زیرا ایراد در این بخش منجر به اتخاذ تصمیم نهایی از طرف شما برای خرید و یا نخریدن خودرو می باشد . اگر به مسائل فنی و موارد اینچنینی آشنایی کامل دارید که امیدواریم در انتخاب خودرو بهترین را انتخاب نمایید ولی اگر در این زمینه مهارت کافی ندارید ، سعی نمایید یا به همراه یک فردی که در این زمینه خبره می باشد برای خرید خودرو اقدام نمایید و یا اینکه به توصیه هایی که در ادامه مشاهده می نمایید کاملا عمل نمایید تا بتوانید در خرید خود مصمم تر و بهتر عمل نمایید . در نهایت نیز خودرو فوق را به یکی از تعمیرکاران مجاز شرکتی نشان داده و نظر تعمیرکاران حرفه ای را در خصوص خودرو فوق نیز جویا شوید .
در بخش فنی به 2 قسمت تست حرکت خودرو ( که نشان از معیوب بودن قطعات سیستم تعلیق ، شاسی ، عملکرد مناسب موتور و گیربکس ، ترمزها و فنر بندی ماشین دارند ) و بررسی در حالت ایستاده خودرو ، تقسیم می شوند .
در تست ایستاده ابتدای امر باید کاپوت خودرو را بالا بزنید و داخل محفظه موتور را به دقت بررسی نمایید ، افرادی که دارای صداقت در فروش خودرو باشند و از خودرو خویش اطمینان دارند ، قبل از مراجعه برای فروش خودرو ، به کارواش رفته و خودرو را برای کارواش کامل ارائه می دهند به نحوی که تمام زیر خودرو و داخل کاپوت و بدنه ، تمیز بوده و شما به راحتی می توانید خودرو را انتخاب نمایید ولی اگر مشاهده شد که خودرو فوق دارای کثیفی بیش از حد است ، باید تقاضا نمایید که شستشوی نسبتا کاملی بر روی محفظه موتور و زیر خودرو خودرو انجام گردد ( در اصطلاح به آن موتور شویی و زیر شویی گویند ) تا بتوان به دقت ظاهر قطعات فنی و ایرادات شاسی را مشاهده نمود .
در محفظه موتور حتما تمام بست ها ، تمام لوله های رابط ، رادیاتور و مخزن رادیاتور ، تسمه ها ، دسته موتورها و تمام موارد اینچنینی مشاهده گردد که هیچ کدام دارای پوسیدگی بیش از حد ، دارای زخم خوردگی و یا اتصال نا مناسب نباشند تا از سلامت اتصالات موتور خودرو اطمینان کافی را به عمل آورید .
در ادامه این موارد سطح رادیاتور ، مخزن روغن ترمز ( از نظر اندازه و غلظت مناسب روغن موجود ) مخزن انبساط آب رادیاتور و وجود آب به شفافیت مناسب و نبود هیچگونه زنگ آهن و موارد مشابه در آب رادیاتور و محفظه انبساط رادیاتور اطمینان کامل به عمل آورید .
روغن موتور خودرو را بررسی نمایید و همچنین گیج روغن موتور را به درستی بررسی نمایید تا اطمینان کافی حاصل گردد از نبود هرگونه براده و یا پیلیسه ای در روغن موتور بیش از حد مجاز ( دانه های کربن که همان روغن سوخته بوده و این نشان از آسیب دیدن موتور و یا تعویض ننمودن به موقع روغن موتور و مواردی که باعث آسیب رساندن به موتور خودرو خواهد شد را دارد ) .
باتری خودرو را حتما بررسی نمایید ، ابتدا از نظر تمام بست ها و اتصالات ، دوم نگهدارنده مناسب باتری خودرو ، سوم سالم بودن باتری به نحوی که اگر باتری اتمی باشد ، نشان دهنده آن باید کاملا سبز رنگ باشد و اگر اسیدی باشد ، باید از وجود آب اسد کافی در خانه های باتری و نیز سالم بودن خانه های باتری و میزان عمر باتری اسیدی نیز بسیار مهم می باشد .
از سالم بودن محفظه ورودی هوا ، اتصالات آن ، سالم بودن فیلتر هوا و نداشتن نشتی در مسیر ورود هوای موتور اطمینان حاصل نمایید زیرا این موارد اگر درست نباشند ، موتور خودرو به خوبی و درستی عمل تنفس ( همان مکش هوا ) را انجام نمی دهد و باعث کاهش عملکرد موتور خودرو خواهد شد .
پس از بررسی محفظه موتور و سالم بودن ظاهری قطعات ، باید موتور خودرو را روشن نمایید ، در برخی از خودروهای کنونی دنده اتوماتیک باید کلید خودرو را در جایگاه خود قرار داده و دکمه استارت خودرو را پس از چند لحظه فشار دهید ، البته قبل از آن حتما باید پای خود را بر روی ترمز نگاه دارید ، برای خودروهایی که با سویچ روشن می شوند ، پس از قرار دادن سویچ در حالت جرقه ( IGN ) و چند لحظه انتظار ، باید موتور خودرو با اولین استارت روشن گردد ( البته در برخی موارد 2 استارت نیز قابل توجیه و بدون مشکل می باشد ) .
پس از روشن نمودن موتور خودرو ، دور آرام موتور را بررسی نمایید ، به این نحو که موتور را پس از روشن نمودن ، نه گاز داده و نه دیگر عملی انجام دهید ( مانند ترمز گرفتن و کلاچ گرفتن ) ، سپس به لرزش و صدای اتاق توجه نمایید و ببینید که صدای غیر طبیعی به داخل اتاق خودرو وارد می شود یا خیر و یا اینکه بدنه خودرو صدایی غیر طبیعی و یا لرزشی غیر طبیعی دارد ، در صورتی که چنین مواردی مشاهده شد ، خودرو مناسب نمی باشد . در هنگام روشن نمودن و پس از آن نباید صدایی غیر طبیعی از موتور خودرو بشنوید و باید صدایی آرام و کارکردی بدون صدای اضافی داشته باشد ، برای پی بردن به صدای موتور هر خودرویی ، ترجیحا از قبل به صدای خودروهایی که سالم بوده و در حال کار کردن هستند توجه داشته باشید .
پس از بررسی داخل اتاق و صدای داخل اتاق ، کاپوت خودرو را باز نموده و به بررسی صدای موتور اقدام نمایید که اگر موتور با صدایی آرام در حال کار کرد بوده ، هیچ ایرادی نداشته ولی اگر کوچکترین صدایی غیر طبیعی در حال کار کرد موتور شنیده بشود از خرید خودرو صرف نظر نمایید .
پس از اطمینان از نداشتن هیچ گونه صدای غیر طبیعی ، درب قالپاق سوپاپ را برداشته ( محل ورود روغن بر روی سر سیلندر ) و با کف دست بر روی آن کمی فشار وارد نمایید و در صورتی که فشار هوا و یا دود آبی رنگ که نشان از روغن سوخته دارد را مشاهده نموده اید ، از خرید خودروی فوق صرف نظر نمایید زیرا داشتن کمپرس در سرسیلندر نشان از ناسالم بودن موتور داشته و یا موتور تعمیری می باشد ( تراش خوردن سر سیلندر به هر دلیلی را موتور تعمیری گویند ) .
در انتها نیز از وجود نشتی آب و روغن اطمینان کامل حاصل نمایید ، به نحوی که سینی زیر خودر را کاملا بررسی نموده و یا اینکه زیر خودرو را بررسی نمایید و ببینید آیا در زمان توقف ، نشتی آب و یا روغن مشاهده شده است یا خیر ، در نهایت نیز در زمان روشن بودن موتور خودرو کمی در حالت درجا به آن گاز بدهید و ببینید آیا موتور خودرو صدایی غیر طبیعی از خود بروز می دهد . در هنگام افزایش دور موتور به اگزوز خودرو و دودهای خروجی با دقت توجه نمایید و اگر وجود بخار آب بیش از حد ( زیرا در ابتدای استارت خروج بخار آب از اگزوز کاملا طبیعی بوده ولی پس از گرم شدن موتور دیگر نباید بخار آب مشاهده گردد ) استاندارد و متعارف ، وجود دود مشکی رنگ و وجود دود آبی رنگ از اگزوز هرگز نشانه خوبی برای یک خودروی سالم نمی باشد .
پس از انجام آزمایشهای فوق به تست جاده اقدام نمایید به نحوی که خودتان پشت خودرو قرار بگیرید و اقدام به رانندگی با خودرو نمایید .
اگر گیربکس خودرو اتوماتیک بود ، پس از روشن نمودن خودرو ، دسته دنده را در حالت حرکت انتخاب نمایید ( D و یا R و یا یکی از دنده ها ) ، از پارک خارج شده و نسبت به تعویض دنده اقدام نمایید ، ( اگر امکان داشت خودرو را در بزرگراه تست نمایید و تا دنده 3 با خودرو به رانندگی بپردازید تا هیچگونه صدا و یا لرزش غیر عادی در خودرو احساس ننمایید ) ، پس از رانندگی و اطمینان از آنکه خودرو دارای ایرادی ( صدای خاص ، تقه زدن و یا ضربه زدن در هنگام تعویض دنده ، کندی تعویض دنده در گیربکس های اتوماتیک و مواردی اینچنینی ) نمی باشد ، به نرمی در حال حرکت و تعادل خودرو دقت نمایید . پس از آن به بالانس بودن خودرو دقت نمایید ، به نحوی که در زمان حرکت خودرو زمانی که در بزرگراه و یا خیابان در حال حرکت هستید و هیچ خودرویی در اطراف و نزدیکی شما حضور ندارد ، فرمان را رها نمایید و مشاهده کنید که خودرو به سمت راست یا چپ مسیر انحراف پیدا ننماید ( این حرکت را یک دست کشیدن خودرو در اصطلاح گویند ) و در مسیری مستقیم به حرکت خویش ادامه دهد و اگر چنین نبود کمی در خرید خود دقت نمایید . دقت کنید در حرکت فرمان لرزش بیش از حد نداشته باشد ، فرمان حالت ضربه زدن نداشته باشد ( اصطلاحا فرمان نکوبد ) ، نرمی خودرو و صدا ندادن ستون های خودرو ، صدا ندادن بدنه خودرو ( در برخی موارد ایراد از طراحی خودرو بوده که صدای بیروی و شکاف هوا به راحتی داخل اتاق شنیده می شود ، سعی نمایید قبل از خرید هر خودرویی اطلاعات کافی از خودروی مذکور را بدست آورید ) ، نداشتن لرزش بیش از حد خودرو و مواردی اینچنینی حتما مورد نظرتان باشد و بررسی نمایید .
برای خودروهایی که با دنده دستی هستند ، حتما مناسب بودن صفحه کلاچ را امتحان نمایید و این عمل تنها با بالا بودن ترمز دستی و گرفتن نیم کلاچ امکان داشته ، به نحوی که خودرو در دنده 4 ویا 5 باشد اگر در این زمان که نیم کلاچ گرفته اید خودرو خاموش شد ، صفحه کلاچ سالم است و اگر خودرو خاموش نگردد و همچنان با برداشتن پا از روی کلاچ موتور در حالت دنده به کار خود ادامه بدهد این نشان گر سر خوردن صفحه بر روی دیسک و به عبارت دیگر نشانگر گر اتمام عمر صفحه کلاچ است . به غیر از این تست در زمان توقف خودرو پدال کلاچ را چندین مرتبه فشار دهید و از سفتی و ارتفاع مناسب رها سازی کلاچ در پدال ، اطمینان کافی را حاصل نمایید . این خودرو را نیز به مانند خودروهای اتوماتیک در بزرگراه در دنده های 1 ، 2 و 3 تست نمایید و تمام موارد بالا را نیز در هنگام حرکت حتما بررسی نمایید . برای اطمینان از سلامت گیربکس دستی ، در زمان قبل از تعویض دنده و پس از آن دست خود را حتما از روی دنده برداشته و توجه نمایید که آیا دنده بیرون می زند از جای خویش و یا به سختی درگیر می شود و یا اینکه صدای درگیر شدن دنده ها شنیده می شود ( ساییده شدن و درگیر نشدن دنده ها با یکدیگر ) ، در صورتی که این موارد مشاهده نموده اید ، گیربکس ایراد فنی داشته و ترجیحا از خرید چنین خودرویی صرف نظر نمایید .
در هنگام رانندگی حتما به عملکرد سیستم ترمز دقت نمایید ، زیرا این سیستم نقشی حیاتی در هر خودرویی داشته و اگر سالم باشد میتواند باعث آرامش شما در رانندگی باشد و اگر ناسالم باشد ، این سیستم ابدا تکیه گاهی مناسب برای اعتماد شما نیست ، در زمانی که توقف داشته اید ، حتما چند بار پشت سر هم پدال ترمز را فشار دهید تا از سالم بودن ( در اصطلاح سفت بودن و پر بودن سیستم ترمز خودرو ) ، اطمینان پیدا نمایید و در زمان حرکت خودرو نیز هم زمانی که دنده درگیر است ترمز را تست نمایید و هم زمانی که دنده را در حالت خلاص قرار می دهید ، ترمز را تست نمایید ، در هر حالت و در هر صورت پدال ترمز نباید زیر پای شما خالی گردد و یا احساس نمایید که سیستم ترمز دیر به نیاز شما ( همان ترمز گیری ) پاسخ می دهد .
در کل مطالبی که به آن ها اشاره گردید ، تنها موارد و مطالبی بودند که برای یک کاربر آماتور بیشتر مورد توجه واقع گردد و اگر در خرید خودروی کارکرده تبحر کافی را ندارید ، حتما با کارشناسان مربوطه مشاوره داشته باشید ، خودرو را از مراکز مجاز خرید و فروش که در شهر های بزرگ وجود دارند تهیه نمایید و یا به نمایشگاه های خودرو معتبر و منصف مراجعه نمایید و در نهایت نیز حتما از تعمیرکاران حرفه ای و با سابقه خودروها راهنمایی و مشاوره بگیرید ، چرا که ایشان از همگان بهتر هر خودرویی را می شناسند و بهتر می توانند شما را در امر خرید خودرو راهنمایی نمایند .
